کد مطلب:16026 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » احكام

ديدگاه كتاب و سنت در مورد سوگند به غير خدا چيست؟

دليل اول: قرآن مجيد پيشواي اعلا و ثقل اكبر، و الگوي زندة هر مسلماني است. در اين كتاب دهها قسم به غير خدا وارد شدهاست، كه گردآوري همة آنها موجب گسترش بحث ميشود. خداوند، تنها در سورة«شمس» به نه چيز از مخلوقات خود سوگند خوردهاست، كه آنها عبارتند از:«خورشيد، نور آن، ماه، روز، شب، آسمان خدا و زمين و نفس انساني» شمس/1ـ7. همچنين در سوره«النازعات»، به سه چيز (نازعات/ 1ـ3)، و درسورة«المرسلات» به دو چيز(مرسلات/1ـ3) سوگند ياد شده است همين طور در سورههاي«بروج»،«الطارق»،«القلم»،«العصر» و«البلد»، قسم ياد شدهاست. و باز اين نمونة ديگر از آيات را ملاحظه ميفرمائيد: «والتين والزيتون وطورسينين و هذا البدالامين» تين/1ـ3. [سوگند به انجير و زيتون، سوگند به طور سينا، سوگند بدين شهر امن و امان(مكه معظمه).] «والليل اذا يغشي و النهار اذا تجلي» ضحي/1و2. [سوگند به شب تار هنگامي كه جهان را در سياهي بپوشاند و قسم به روز هنگامي كه عالم را به ظهور خود روشن سازد.] «والطور و كتابٍ مسطور في رقٍ منشورٍ و البيت المعمور والسقف المرفوع و البحر المسجور» طور/1ـ6. [سوگند به كوه طور وكتاب نوشته شده در صفحهاي گشوده، و سوگند به بيت معمور(خانه آباد)، قسم به سقف افراشته شدة آسمان و سوگند به درياي پر تلاطم.] آيا با اين سوگندهاي متوالي كه در قرآن آمدهاست ميتوان گفت كه سوگند به غير خدا شرك است و حرام؟ قرآن كتاب هدايت و اسوه و الگو است، اگر چنين چيزي بر بندگان خدا حرام بود لازم بود تذكر دهد و بگويد اين نوع سوگندها از خصايص خدا است. برخي از بيذوقها كه از اهداف قرآن آگاهي ندارند اين چنين پاسخ ميگويندكه ممكن است صدور چيزي از خدا زيبا باشد و صدور همان چيز از غير او زيبا نباشد، ولي پاسخ آن روشن است، زيرا اگر واقعاً واقعيت سوگند به غير خدا«شرك» و تشبيه غير خدا به خدا است، چرا چنين شرك عليالاطلاق و يا شرك كوچك را خود خدا مرتكب شدهاست؟ آيا صحيح است كه خدا عملاً براي خويش شريكي قائل گردد و غير خدا را از چنين شركي باز دارد؟
دليل دوم: پيامبر گرامي در مواردي به غير خدا سوگند ياد كردهاست، از آن جمله:
1ـ حديثي از صحيح مسلم: مردي حضور پيامبر آمد و گفت: اي پيامبر خدا، پاداش كدام صدقه بزرگتر است؟ فرمود: سوگند به پدرت از آن آگاه ميشوي و آن اينكه صدقه دهي درحاليكه سالم و به آن حرص داري، از فقر ميترسي و به فكر زيستن در آينده هستي. (صحيح مسلم، كتاب الزكوة/94)
2ـ حديث ديگر نيز از«صحيح مسلم»: [مردي از اهل نجد حضور پيامبر رسيد و از اسلام سئوال نمود، پيامبر فرمود پايههاي اسلام امور زير است:
الف ـ پنج نماز در روز وشب، مرد نجدي گفت: آيا غير از اينها باز نمازي هست؟ فرمود: بلي بطور مستحب.
ب ـ روزه ماه رمضان، آن مرد پرسيد. غير از آن روزهاي هست؟ فرمود: بطور مستحب.
ج ـ زكات، آن شخص پرسيد آيا زكات ديگري هست؟ فرمود: بطور مستحب. آن مرد حضور پيامبر را ترك كرد درحاليكه ميگفت نه كم ميكنم نه زياد. پيامبر فرمود: بر پدر وي سوگند رستگار ميشود، اگر راست بگويد، بر پدر وي سوگند وارد بهشت ميشود اگر راست بگويد.] (صحيح مسلم جزء اول/32) «امير مؤمنان علي بن ابيطالب» كه نمونه عالي تربيت اسلامي است در خطبهها ونامهها وكلمات خود بطور مكرر به جان خود سوگند ياد كردهاست(نهجالبلاغه عبده، خطبههاي 23، 25، 56، 85، 161، 168، 182و187 و نامههاي 6، 9، 54.) و خليفه نخست هم حتي در سخن خود به پدر فرد مخاطب خويش سوگند ياد ميكند(موطاء امام مالك «همراه با شرح زرقاني» 4/159).

---

آئين وهابيت
آية الله جعفر سبحاني